Typowe oprogramowanie szpiegujące działania użytkownika połączone jest dosyć często z oprogramowaniem wyświetlającym niechciane reklamy w bardzo różnej postaci, niekiedy są to wyskakujące okienka, które otwierają się w nowych oknach przeglądarki internetowej, w sposób który może przypominać naturalne pojawianie się takich okienek co może mieć miejsce przy wejściu na niektóre strony internetowe. Użytkownik powinien jednak zwrócić uwagę na ilość pojawiających się reklam. Duża ich liczba oznaczać może, że pojawiają się one właśnie dlatego, że na komputerze zainstalowane jest oprogramowanie szpiegujące.
Takie programy mogą także spowalniać działanie komputera. Ich użytkownicy dokładają wszelkich starań aby ukryć to, że takie oprogramowanie w ogóle działa, aczkolwiek jak wiadomo nie zawsze jest to możliwe. W przypadku urządzeń mobilnych na działanie takiego oprogramowania wskazywać może zdecydowanie wyższy pobór energii, co także można zauważyć. Poza wyświetlaniem niechcianych reklam zadaniem programów szpiegujących jest jak sama nazwa wskazuje logowanie działań użytkowników. Dane które są w ten sposób pozyskiwane mogą być bardzo różne.
Oprogramowanie szpiegujące może zapisywać wszystko co na komputerze robi użytkownik, jak również odnotowywać tylko strony internetowe które odwiedza. Sprawdzanie odwiedzanych stron internetowych jest cechą charakterystyczną dla oprogramowania szpiegującego stosowanego w celach marketingowych, wtedy wiadomo jest jak dobrać wyświetlane reklamy zgodnie z preferencjami użytkownika komputera. Programy które zapisują wszystkie działania użytkowników najczęściej mają na celu wykradanie poufnych danych, ale oczywiście nie zawsze. Także i takie oprogramowanie może być wykorzystywane do badania preferencji użytkowników. Oczywiście oprogramowanie szpiegujące działać powinno w ukryciu przed użytkownikiem.
Wszelkie zbierane informacje mogą być wysyłane w regularnych odstępach czasu. Znane są przypadki, w których takie właśnie oprogramowania było domyślnie zainstalowanym oprogramowaniem w niektórych urządzeniach mobilnych, co wywołało oczywiście zbulwersowanie użytkowników oraz opinii publicznej.